Ballade voor gemengd koor en harmonieorkest op. 71

Details

(for soprano solo, choir SATB and wind orchestra.)

Another version exists for string orchestra, piano four hands and percussion (op. 71a)

Words by Jan Slauerhoff

Commissioned by Rotterdamse Kuststichting.

Program note: Als tekst koos ik het wrede gedicht van J. Slauerhoff Piraten, dat met zijn dramatische spanning gelegenheid bood voor menige vocale en instrumentale afwisseling en kleurschakering.
Evenals in mijn andere recente composities maak ik hier gebruik van de nieuwere ontwikkeling der scheppende toonkunst, te weten het streven naar a-tonaliteit. De twaalf tonen der chromatische toonladder zijn in dit werk dan ook, zowel melodiek als in de harmonie, tegelijk of in een serie bijna altijd aanwezig, hetzij volgens het dodecafonisch principe, of nog meer door het gebruik van de 'modus lascivus', een componeermethode van de Amerikaanse componist Tibor Serly, die de twaalf tonen in twee series, hoofd- en bijtonen verdeelt en deze zodanig juxtaponeert. De tonaliteit geef ik echter niet geheel prijs en mijn verbondenheid met de traditie evenmin, hetgeen tot uiting komt in motivische herhalingen uit het thematisch materiaal.
De ontstaansgeschiedenis van de Ballade is zeer avontuurlijk en bewogen. In augustus begon ik de notatie van de partituur in mijn huis in Amsterdam. Een vacantiereis in Israël en Zwitserland onderbrak tijdelijk de dagelijkse arbeid, doch ook in die landen ging het werk met tussenpauzen door. Terug in Amsterdam nam ik de arbeid weer zeer intensief op, om deze gedurende een concertreis in Suriname, Venezuela en de Antillen in de maand oktober voort te zetten. Tenslotte was het eind oktober in New York, dat ik de laatste bladzij van de partituur opschreef.
Een werk dus dat in drie continenten is ontstaan, wat hopelijk geen nadelige invloed op de homogeniteit van de stijl heeft uitgeoefend. - GÉZA FRID (nov. 1965)